“ಆಯ್ಚಿಂ ಭುರ್ಗಿಂ ಫಾಲ್ಯಾಂಚಿ ಮುಕ್ಲಿ ಪ್ರಜಾ” ಅಶೆಂ ಪಂಡಿತ್ ಜವಾಹಾರ್’ಲಾಲ್ ನೆಹರುನ್ ಸಾಂಗ್ಲಲೆಂ ಆಮಿಂ ಆಯ್ಕಲಾಂ; ಆತಾಂಯ್ ಆಯ್ಕತಾಂವ್, ಆನಿ ಆಮ್ಚೆ ಶಿಕ್ಷಕ್ ತೆಂಚ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಳೆಂನಿ ಶಿಕಯ್ತಾತ್. ಪುಣ್, ಆಯ್ಚಿಂ ಭುರ್ಗಿಂ ಆತಾಂಚಿಚ್ ಪ್ರಜಾ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ನ್ಹಜೊ...?
ತಶೆಂ ಮ್ಹಣ್ ಆಮಿ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಹಕ್ಕಾಂ ವಿಶಿಂ ಗುಮಾನ್’ಚ್ ದೀನಾಂವ್. ಜಲ್ಮಲ್ಲೆಂ ಭರ್ಗೆಂ ಚೆಡುಂ ಬಾಳ್’ಗಿ, ನ್ಹಯ್ ಚೆರ್ಕೊ ಮ್ಹಣ್ ಪಳೊಂವ್ಚೆಂಚ್ ಪಯ್ಲೆಂ. ಚೆಡುಂ ಮ್ಹಣ್ ಕಳ್ಹಾತ್ ತೆದ್ನಾಂ ತಾಚೊ ಗಳೊ ಚಿರ್ಡುಂಕಿ ಪಾಟಿಂ ಸರನಾಂವ್. ಆಶೆಂ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಆಮಿ ಮನ್ಶಾಪಣ್ ಹೊಗ್ಡಾಯ್ಲೆ ಜಾವ್ನಾಸಾಂವ್? ಹ್ಯೆ ವರ್ವಿಂಚ್ ಭಾರತ್ ದೆಶಾಂತ್ ಗರ್ಭಪಾತ್, ಪಿಂಪ್ರ್ಯಾಹತ್ತ್ಯಾ, ಅಪೌಷ್ಠಿಕತಾ, ಅನಕ್ಷರತಾ, ಬಾಳ್ ಕಾರ್ಮಿಕಾಂ, ಕಾನೂನಾಂ ವರ್ತುಲಾಂನಿ ಫಸ್ಲಲಿಂ ಸಂಘರ್ಶಾಕ್ ವ್ಹಳಗ್ ಭುರ್ಗಿಂ, ಅತ್ಯಾಧಿಕ್ ಪ್ರಮಾಣಾರ್ ಆಸಾತ್.
ಏಕ್ ಭುರ್ಗೆಂ ಜಲ್ಮಲ್ಲ್ಯೆ ತವಳ್ ಥಾವ್ನ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಚೆಂ ಖಾಣ್, ವೈಧ್ಯಾಕೀಯ್ ಸೌಲತ್, ಆವಯ್ ಬಾಪಾಯ್ಚೊ ಮೋಗ್ ಸಕ್ಕಡಿ ದಿತಾಂವ್. ಚಾರ್ ಪಾಂಚ್ ವರ್ಸಾಂ ಜಾಯ್ಜೆ ತರ್ ಬರೆಂ ಶಿಕಾಪ್, ಸಾರ್ಕೆಂ ಖಾಣ್, ಪಯ್ಣಾಕ್ ವಾಹನಾಂ, ಬರೊ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಾಕ್ ಪರಿಸರ್ ದಿಂವ್ಕ್ ಪಡ್ತಾ. ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚಿಂ ಹಕ್ಕಾಂ ವಿಧಾಯಾಕಾ ಪ್ರಕಾರ್, ಅಟ್ರಾ ವರ್ಸಾಂ ಭರ್ತಾ ವರೇಗ್ ತಿಂ ಭುರ್ಗಿಂಚ್. ತ್ಯೆ ನಂತರ್ ತಾಂಚ್ಯಾ ಹಕ್ಕಾಂ ವಿಶಿಂ ಜಾಣಾ ಜಾಂವ್ಚಿ ಅರ್ಹತಾ ಪ್ರಾಪ್ತ್ ಜಾತಾ.
ಆಯ್ಚೆ ಪರಿಸ್ಥಿತೆಂತ್, ಭುರ್ಗ್ಯಾಂ ವಿಶಿಂ ತಾಂಚ್ಯೆ ಹಕ್ಕಾಂ ವಿಶಿಂ ಕಾಳ್ಜೆನ್ ವಾವುರ್ಲಲ್ಯಾಂಕ್ ಆಮಿ ಪಾರ್ಕಿಜೆ. ವಿಶ್ವ್ ಝುಜಾಂ ಕಾಳಾರ್ ಸಂಸರಾರ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂ ವಿಶಿಂ ಪ್ರಥಮ್ ಜಾವ್ನ್ ಅವ್ಹಾಜ್ ಉಟಯ್ಲಿ ಏಕ್ ಸ್ತ್ರಿ , ಇಂಗ್ಲೆಡಾಚಿ ಎಂಗ್ಲಾಯ್ಟಾಸ್ ಜೆಬ್. ಝುಜಾಂತ್ ಮೆತೆರ್ ದೆಶಾಂಚಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಭಲಾಯ್ಕೆ ಸೆವಾ , ಶಿಕ್ಷಣ್, ರಕ್ಷಣ್, ಫುಡಾರ್ ನಾಂ ಮ್ಹಣ್ ಜಾಣಾಂ ಜಾಲ್ಲಿ ಜೆಬ್; ತ್ಯೆ ವಿಶಿಂ ಚಿಂತಾಪ್ ಅಟೊವ್ನ್ ತವಳ್ಚ್ಯಾ ರಾಷ್ಟ್ರಾಂ ಎಕ್ತಾರ್ ಸಮೂಹಾಲಾಗಿಂ ಉಲಂವ್ಕ್ ಫುಡೆಂ ಸರ್ತಾ. ಝುಜ್ ಆಸುಂ ವಾ ನಾ ಆಸುಂ ಸರ್ವ್ ರಾಷ್ಟ್ರಾಂನಿ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚೆಂ ರಕ್ಷಣ್, ಉದರ್ಗತಿ, ಭಲಾಯ್ಕಿ ಆನಿ ಸಮಾದಾನೆ ಲಗ್ತಿಂ ಜೊಕ್ತಿಂ ನೀತ್ ನಿಯಾಂಮಾಂ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟಾರ್ ರಚಿಜೆ ಮ್ಹಣ್ ಮಾಗ್ಣಿಂ ದವರ್ತಾ.
ಪ್ರಸ್ತುತ್ ಕಾಳಾರ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚಿ ಜಾತ್, ಲಿಂಗ್, ಏಕಾ ನೆಣ್ತ್ಯಾಚೆರ್,ತಾಚ್ಯಾ ಫುಡಾರಾಚೆರ್ ಪ್ರಭಾವ್ ಘಾಲುಂಕ್ ಸಕ್ತಿತ್. ಸಾಮಾನ್ಯ್ ಜಾವ್ನ್ ಶಿಕ್ಪಾಚೆರ್, ಆನಿ ವಾವ್ರಾ ಅವ್ಕಾಸಾಂಚೆರ್ ತಾಂಕಾ ನಿರ್ಲಕ್ಸುಂಚಿ ಸಾಧ್ಯತಾ ಚಡ್. ತಸೆಂಚ್ ಹಿಂಸೆಕ್ ಬಲಿ ಕರ್ಚೆಂ, ವ್ಯೆಕ್ತಿತ್ವಾಚಾ ದುರುಪಯೋಗಾಕ್ ಬಲಿ ದಿಂವ್ಚೊ ಅಪಾಯ್ ಚಡಿತ್. ಭುರ್ಗಿಂ ಭಾಗಿಂತ್ಲ್ಯಾ ಬೊಂಗ್ಯಾ ಜಶಿಂ. ತಿಂ ರಾಷ್ಟ್ರಾಚೊ ಫುಡಾರ್ ಆನಿ ಫಾಲ್ಯಾಂಚಿಂ ಪ್ರಬುದ್ಧ್ ನಾಗರಿಕಾಂ ಜಾತೆಲಿಂ ಆಸ್ತಾಂ ತಾಂಕಾಂ ಜಾಗ್ರೂತ್ಕಾಯೆನ್ ಆನಿ ವ್ಹರ್ತ್ಯಾ ಮೊಗಾನ್ ವಾಗಯ್ಜೆ ಆನಿ ಪಾಟಿಂಬೊ ದೀಜೆ. ಮುಕಾರಿಂ, ಫುಡಾರಿ, ಮುಖೆಲಿ ಜಾಂವ್ಚಿಂ ಲಕ್ಷಣಾಂ, ಸಾಮಾರ್ಥಿ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಲಾಗಿಂ ಆಸಾ. ಅಸಲಿಂ ತಾಲೆಂತಾಂ ಊರ್ಜಿತ್ ಕರ್ನ್ ತಾಂಕಾಂ ಮುಖೇಲ್ಪಣಾಕ್ ತಾಯಾರ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಅವ್ಕಾಸ್ ಕರ್ನ್ ದಿಲ್ಯಾರ್ ಖಂಡಿತ್ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟಾರ್ ಬರೆ ಲೀಡರ್ ಉಬ್ಜತೀತ್. ಹೆ ಭಾಗಿಂತ್ಲೆ ಬೊಂಗೆ ಫುಲ್ಚೆಂ ಪಳಯ್ತನಾ ಸಕ್ಡಾಂಕ್ ಅಭಿಮಾನ್ ಬೊಗಾತ್.
ಭುರ್ಗಿಂ ಮೊಲಾಧೀಕ್ ಮೊತಿಂಯಾಂ ಕಶಿಂ; ತಾಂಕಾಂ ಜಾಗ್ರೂತ್ಕಾಯೆನ್ ಆನಿ ಶಾಣೆಪಣಿ ತಿದ್ವಿಜಯ್. ದೈಹಿಕ್, ಮಾನಾಶಿಕ್, ಬೊಗ್ಣಾಂಭರಿತ್ ಸ್ಫೂರ್ತೆನ್ ಸಮಗ್ರ್ ವ್ಯೆಕ್ತಿತ್ವ್ ಫುಲ್ಚ್ಯೆ ಬರಿಂ ತಾಂಚಿ ವಾಡಾವಳ್ ಜಾಂವ್ಚಿ ಅತೀ ಗರ್ಜೆಚಿ. ವ್ಹಡಿಲಾಂ ಆನಿ ಶಿಕ್ಷಕಾಂ ಜಾವ್ನ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್, ಆಮಿ ಸಾಕ್ಷಿ ಜಾಯ್ನಾತುಲ್ಲ್ಯಾ ಫುಡಾರಾಚೊ ಜಿವಂತ್ ಸಂದೇಶ್ ರೂಪಿತ್ ಜಾವ್ನ್ ಪಾಠೊಂವ್ಚ್ಯಾಕ್ ತಯಾರ್ ಕರ್ಚೆಂ ಮಿಸಾಂವ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಖಾಂದಾರ್ ಆಸಾ. ತಿ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಪಾಳ್ಚೊ ಖಾಯ್ದೊ ವ್ಹಡಿಲಾಂಚೊ.
ಆಮಿ ಮೋಗ್ ಕರಿಜೆ, ಕಾಳ್ಜೆನ್ ಪೊಶಿಜೆ,ಆನಿ ಶೆಗುಣಾಂನಿ ವಾಗಯ್ಜೆ : ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ಮೊಗಾನ್ ಪೊಸುನ್, ಜವಾಬ್ದಾರೆಚೆಂ ಶಿಕ್ಷಣ್ ದೀವ್ನ್, ಎಕ್ವೀಸಾವೇ ಶೆತಮಾನಾಚೆ ಜಾಣ್ವಾಯೆಕ್ ಉಗ್ತೆಂ ಸೊಡಿಜೆ. ತಾಂಚ್ಯೊ ಅಭಿರುಚಿ ಪಾರ್ಕುನ್ ಜೊಕ್ತ್ಯಾನ್ ಪಾಟಿಂಬೊ ದಿಜೆ. ತಾಂಚಿ ಸಾಮಾರ್ಥಿ ಜಾಣಾಂ ಜಾವ್ನ್ ವೆಳಾ ತೆಕೀತ್ ಗರ್ಜೆಪುರ್ತಿ ಕುಮಕ್ ಕರಿಜೆ, ತ್ಯೆ ಪರ್ಮಣೆಂ ಶಿಕಾಪ್ ಆನಿ ತರ್ಭೆತಿ ಮೆಳಾಶಿ ಕರಿಜೆ.
ಶಿಕಾಪ್ ಸುಧೃಡ್ ಅಭಿವೃದ್ಧೆಚೊ ಪ್ರಮುಖ್ ಅಧಾರ್ ಖಾಂಬೊ. ಶಿಕ್ಪಾ ವರ್ವಿಂ ಮಾತ್ರ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂನಿ ಅಪ್ಲಿ ನೀಜ್ ಸಾಮರ್ಥಿ ಜಾಣಾಂ ಜಾಂವ್ಕ್ ಸಾಧ್ಯ್. ಸರ್ಕಾರ್ ಶಿಕ್ಪಾ ಗುಣಮಟ್ಟ್ ಉತ್ತೀಮ್ ಕರುಂಕ್ ಪೆಚಡ್ತೇ ಆಸಾ. ಪ್ರಾಥಮಿಕ್ ಶಿಕ್ಷಾ ಕ್ಷೇತ್ರಾಚಾ ಸಬಾರ್ ವರ್ಗಾಂನಿ ದಲಿತ್ ಭುರ್ಗಿಂ ಭೊವ್ ನಿಕೃಷ್ಟ್ ಸಾಧನ್ ಕರ್ನ್ ಆಸಾತ್. ಭಾರತಾಂತ್ ಅನಕ್ಷರತಾ ಆಜುನ್ ಏಕ್ ವ್ಹಡ್ ಸಮಸ್ಸೊ ಜಾವ್ನಾಸಾ, ಆನಿ ದಲಿತ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚೊ ಡ್ರೊಪೌಟ್ ಸಂಖೊ ವಾಡ್ತೆತ್ ಆಸಾ.
ಭುಕೆಚ್ಯಾ ಆನಿ ಜೊಡಿಚ್ಯಾ ಸಮಸ್ಸ್ಯಾಂನಿ ರೆವೊಡ್ಲಲೊ ಲೋಕ್ ಜಿಯೆಂವ್ಕ್ ಕಷ್ಟತನಾ, ಶಿಕ್ಷಣ್ ಆನಿ ಸೌಲತ್ಯಾಂನಿ ವಂಚಿತ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಪಾವ್ಲಾ ಆನಿ ತಾಂಚೆಂ ಜಿವಿತ್’ಚ್ ದುಃಖಾಚೆಂ ಜಾಲಾಂ. ಸಬಾರ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ತಾಂಚಿಂ ವ್ಹಡಿಲಾಂ ನಾಸ್ಲಲೆಂ ಜೀವನ್ ತರ್, ಥೊಡ್ಯಾಂಚಿಂ ಏಕೆಕ್ಲಿಂ ಜಲ್ಮ್’ದಾತಾರಾಂ ಆಸೊನ್ ಸಗ್ಳೆಂ ವ್ಹಜನ್ ವಾವಂಚ್ಚಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ, ಹೆರ್ ಥೊಡ್ಯಾಂಚೆರ್ ವ್ಹಡಿಲಾಂಚ್ಯಾ ರಿಣಾಚೊ ಭೊರೊ ಆಸುನ್ ಧನ್ಯಾಂ ಶೆತಾಂನಿ ಗುಲಾಮ್ ಜಾವ್ನ್ ಘೊಳಾಜೆ ಜಾಲ್ಲಿ ಅಸಾಯಾಕ್ ಸ್ಥಿತಿ. ಕಿತ್ಲೆಶ್ಯಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚಿ ಕಾಣಿ ಅಶಿ. ಶಿಕ್ಪ ಶೆತಾಂತ್ ಅನಾಚಾರ್, ಭೇದ್ ಭಾವ್: ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ಜಾತ್, ಲಿಂಗ್, ಜನಾಂಗ್, ಧರ್ಮ್, ಆನಿ ಅಂಗ್ ವೈಕಲ್ಯಾತಾರ್ ಹೊಂದೊನ್ ಶಿಕ್ಷಣ್ ಕ್ಷೇತ್ರಾ ಥಾವ್ನ್ ಪೊಯ್ಸ್ ಕರ್ಚೆಂ, ತಾಣಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಜಾಯ್ನಾ ಜಶೆಂ ಅಡಾಂವ್ಚೆಂ, ದುಡ್ವಾಚೊ ದಭಾವ್ ಘಾಲ್ನ್ ತಾಂಕಾಂ ತಿರಸ್ಕಾರ್ ಕರ್ಚೆಂ, ಅಸಲಿಂ ಘಡಿತಾಂ ವಿಶೇಷ್ ಜಾವ್ನ್ ಗ್ರಾಮೀಣ್ ಪ್ರದೆಶಾಂನಿ ಪೊಳೊಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ತಾತ್.
ತಂತ್ರ್’ಜ್ಞಾನಾಚೊ ಪ್ರಭಾವ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚೆರ್ ಆಜ್’ಕಾಲ್ ಚಡುನ್ ಆಸಾ. ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚ್ಯೆ ಸಮಸ್ಸೆ ಹ್ಯೆ ವರ್ವಿಂ ಚಡ್ಲ್ಯಾತ್. ಥೊಡಿ ಬದ್ಲಾವಣ್ ಜಿಣಿಯೆ ಶಾಯ್ಲಿರ್ ಘಡುನ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾ. ಮೊಬಾಯ್ಲಾ ವರ್ವಿಂ ಜಾಯ್ತೆಂ ಸುಧಾರಣ್ ಜಾಲಾಂ. ಸಬಾರ್ ಬರೆಪಣ್ ಶಿಕ್ಪ ಶೆತಾಂತ್ ಘಡ್ಲಾಂ. ಅನ್ಯೇಕ್ ವಾಟೆನ್ ತೆಂ ಭೋವ್ ಮಾರೆಕಾರ್’ಯಿ ಜಾಂವ್ಕ್ ಪಾವ್ಲಾಂ. ಹಾಚೊ ಜಾಯ್ತೊ ದುರುಪಯೊಗ್ ಜಾವ್ನ್ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಶೋಶಣಾಕಿ ಹೆರ್ ವಾಟೊ ಉಗ್ತ್ಯೊ ಜಾಲ್ಯಾತ್.
ಪ್ರಸ್ತುತ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಾಂತ್ ಅನ್ಯೇಕ್ ಗುಂವ್ಡಿ ಆಯ್ಲ್ಯಾ. “ಆರ್ಟಿಫಿಶಿಯಲ್ ಇಂಟಲಿಜೆನ್ಸ್” ಹಾಂಗಾಸರ್ ಭುದ್ವಂತ್ಕಾಯೆಕ್ ಸವಾಲ್ ಜಾವ್ನ್ ತಂತ್ರ್’ಜ್ಞಾನ್ ವಾಡತ್ತ್ ಆಸಾ. ಸಬಾರ್ ವಿಶೆಯಾಂಚೆರ್ ಆಂತರಿಕ್ ಅಧ್ಯಾಯನ್ ಕರುಂಕ್ ಅವ್ಕಾಸ್ ಉಗ್ತೆ ಜಾವ್ನ್ ಆಸಾತ್. ಹಾಚೊ ಪರಿಣಾಮ್’ಯಿ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚೆರ್ ವ್ಯೆತಿರಿಕ್ತ್ ರಿತಿನ್ ಪ್ರಭಾವ್ ಘಾಲ್ನ್ ಆಸಾ. ವ್ಹಡಿಲಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಮೆಳ್ನಾತುಲ್ಲ್ಯೊ ಜವಾಬಿ ಹಾಂಗಾ ಗೂಗಲ್ ಅಸ್ಟಿಟೆಂಟ್ ಅಲೆಕ್ಸಾ ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಕ್ ವದಗ್ಸಿತಾ. ವಯ್ಲ್ಯಾನ್ ಯೆದೊಳ್ ನೆಣಾ ಅಸುಲ್ಲ್ಯೊ ಪರಿದ್ಯೊ ಉತ್ರೊನ್ ಬಾಯ್ಲ್ಯಾ ಸಂಸಾರಾಚ್ಯೊ ಕರ್ತುವಾಂ ಹಾಂಗಾ ಉಗ್ತ್ಯಾನ್ ಹಾತಾಕ್ ಅದಾಳ್ತಾತ್. ಆರ್ಟಿಫಿಶಿಯಲ್ ಇಂಟಲಿಜೆನ್ಸಾ ಮುಖಾಂತ್ರ್ ಕಂಪ್ಯೂಟರಲಾಗಿಂ ಸಂವಹನ್ ಕರುಂಕ್ ಅವ್ಕಾಸ್ ಆಸಾತ್. ಆನಿ ಥಂಯ್ ತಯಾರ್ ದವರುಲ್ಲ್ಯೊ ವಿಡಿಯೊ ಪೊಳೊಂವ್ಕ್ ತಿಂ ಪ್ರಭಾವಿತ್ ಕರ್ತಾತ್. ಕ್ರಮೇಣ್ ಮನ್ಶಾ ಬೂದ್ ಹ್ಯೆ ಕೃತಕ್ ಬುದಿಚೊ ಗುಲಾಮ್ ಜಾಂವ್ಚಿ ಸಾಧ್ಯತಾ ಚಡ್ತಾ.
ನ್ಹಂಯ್ಚ್ ತಿತ್ಲೆಂ, ಮನ್ಶಾ ಕುಡಿಚ್ಯಾ ಹರ್ ಭಾಗಾಚೆರ್ ಹಾಚೊ ಪರಿಣಾಮ್ ರಾಜ್ ಕರ್ಚೊ ಸಂದರ್ಭ್’ಯಿ ಯೇಂವ್ಕ್ ವೇಳ್ ವಚನಾ. ಭುರ್ಗ್ಯಾಂಚೆರ್ ಹಾಚೊ ವಾಯ್ಟ್ ಪ್ರಭಾವ್ ಪಡ್ತಾ ತೆಂ ಆಮಿ ನಿಶ್ಚಿತ್ ರಿತಿನ್ ಜಾಣಾಂವ್.
- Sudeep Dsouza Kirem